Bilişsel gerileme, yaşlanmanın doğal bir parçasıdır ve genellikle 40'lı yaşlardan itibaren kendini gösterir. 50'li yaşların ortalarına gelindiğinde, hafıza ve dikkat problemleri yaşanabilir. Ancak uzmanlar, beyin sağlığını korumak ve zinde tutmak için alabileceğimiz önlemler olduğunu belirtiyor.
Yeni bir çalışma, bilişsel gerilemenin belirli yaşlarda hızlandığını ortaya koydu. 57, 70 ve 78 yaşları, beynin daha hızlı yaşlanmaya başladığı zirve noktaları olarak öne çıkıyor. Çalışma, bu yaşlardaki bilişsel değişimlerin yaşam tarzı ile ilişkili olduğunu vurguluyor.
Nature Aging dergisinde yayımlanan çalışmada, 13 proteinin beyindeki seviyeleri incelendi. Bu proteinlerin seviyelerindeki artış, beynin yaşlanması ve nörodejeneratif hastalıklarla bağlantılıdır. Ayrıca, yaşam tarzı seçimlerinin bu protein seviyelerini etkileyebileceği ve bunun beynin uzun vadeli sağlığını etkileyebileceği belirtildi.
57 yaşında beyin hacminin azalmasıyla birlikte, sinir liflerinin azalması ve beynin iletişim kapasitesinin düşmesi başlar. Orta yaşlarda, aşırı kilo almak, kan akışını azaltabilir ve beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Uzmanlar, egzersiz yapmanın ve sağlıklı yaşam tarzı benimsemenin nöroprotektif etkiler yarattığını belirtiyor.
70 yaşına gelindiğinde, beyinde tau proteini birikmeye başlar ve bu da düşünme ve öğrenme yetilerinde azalmaya yol açar. Emeklilik dönemiyle birlikte, düşük uyarım seviyeleri beynin zayıflamasına neden olabilir. Ancak uzmanlar, zorlu aktivitelerle beynin uyarılmasını öneriyor. Beyninizi zorlayacak yeni bir hobiyi denemek veya farklı bir dil öğrenmek gibi aktiviteler, bilişsel gerilemeyi engelleyebilir.
78 yaşına geldiğinizde, beyin hacmi daha da küçülür ve beyne giden kan akışı azalır. Bu süreç, enflamasyonla bağlantılı proteinlerin birikmesine yol açar. Ancak bu dönemde de, beyin sağlığını korumak için eğitim ve yeni şeyler öğrenme önemli bir rol oynar.
Uzmanlar, erken yaşlardan itibaren sağlıklı yaşam tarzı seçimlerinin bilişsel gerilemeyi geciktirebileceğini vurguluyor. Düzenli egzersiz, zihinsel aktiviteler ve sağlıklı beslenme gibi alışkanlıklar, beyin sağlığını korumada büyük rol oynuyor. Ayrıca, sosyal izolasyondan kaçınmak ve zorlu aktiviteleri tercih etmek, beyin sağlığını uzun vadede koruyabilir. Yaşam tarzı değişikliklerini erken yaşlardan itibaren benimsemek, gelecekteki bilişsel sağlık için en önemli adımlardan biridir.