Adana’da dünyaya gelen M.T'nin ailesi, topuk kanı alımına karşı çıktı. Aile, topuk kanı alınan bebeklerin enfeksiyon kapma riski taşıdığına inanarak bu uygulamaya izin vermedi. Ancak, İstanbul Tabip Odası Başkanı ve çocuk hastalıkları uzmanı Dr. Osman Küçükosmanoğlu, topuk kanı alınmasının, yeni doğan bebeklerde belirli hastalıkların tespit edilmesi ve engellenmesi açısından son derece önemli olduğunu vurguladı. Peki, topuk kanı nedir? Bebeklerde topuk kanı neden alınır?
Bebeklerde topuk kanı, genellikle topuk kanı testi veya topuk testi olarak bilinen, doğumdan sonraki ilk günlerde yapılan bir tarama testidir. Bu test, bebeğin bazı genetik hastalıklar ve metabolik bozukluklar açısından taranmasını sağlar.
Topuk kanı testi, bebek doğduktan sonra yaklaşık 48-72 saat içinde yapılır ve genellikle bir sağlık profesyoneli tarafından bebeğin topuk kısmından alınan birkaç damla kanla gerçekleştirilir. Alınan bu kan, çeşitli hastalıkların erken teşhis edilmesine yardımcı olur.
Doğan her bebeğin Fenilketonüri, Konjenital Hipotiroidi, Kistik Fibrozis, Biyotinidaz Eksikliği, Konjenital Adrenal Hiperplazisi yönünden taranması önemlidir. Ayrıca alınan aynı kan ile 09 Mayıs 2022 tarihi itibariyle Spinal Müsküler Atrofi (SMA) taraması da yapılmaktadır. Yapılan bu taramalar sayesinde, bu hastalıklar nedeniyle oluşabilecek, geri dönüşümü olmayan hasarlar engellenebilmekte veya etkileri azaltılabilmektedir. Bebeğinizde bu hastalıkların olup olmadığının araştırılması için topuk kanı örneğinin alınması gerekmektedir.
Türkiye'de tarama için yenidoğan bebeklerden 2-3 gün içinde ve ilk hafta içinde olmak üzere iki kez topuk kanı alınıyor. Bebeğin topuğundan alınan kan örneği, il sağlık müdürlüklerince Sağlık Bakanlığı tarama laboratuvarlarına gönderiliyor. Test sonuçlarında bir bulguya rastlanırsa ailelere ulaşılıyor. Program kapsamında 6 genetik hastalığın taraması yapılıyor.
- Erken dönemde tedavi edilmediğinde kalıcı beyin hasarı, zeka geriliği, gelişme geriliğine neden olan fenilketonüri (FKU)- Zihinsel yetersizliğe yol açan konjenital hipotiroidi (KHT)- İşitme kaybı, nörolojik bozukluklar gibi komplikasyonlarla seyreden biyotinidaz eksikliği (BE)- Akciğerler ve sindirim sistemini etkileyen kistik fibrozis (KF)- Hormon bozukluğu olan konjenital adrenal hiperplazi (KAH)- Kalıtsal ve ilerleyici kas hastalığı olan spinal musküler atrofinin (SMA)
Topuk kanı sonuçları ile ilgili size geri dönülmüyorsa, bebeğinizin tarama testlerinde herhangi bir sorun saptanmamıştır. Sadece laboratuvar sonucuna göre tekrar topuk kanı örneği alınması gereken ya da sevk edilmesi gereken bebeklerin ailelerine ulaşılmakta ve kendilerine bilgi verilmektedir.
Size ulaşılabilmesi için, ikamet adresinizi ve telefon bilgilerinizi doğru beyan etmeniz büyük önem taşımaktadır.