Kolon kanser, hem dünyada hem de Türkiye'de en sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Genellikle sinsi ilerleyen bu kanser türlü, aylar öncesinden bazı belirtilerle kendini gösterebiliyor. Kimsenin önemsemediği bu belirtiler erken teşhis için hayati önem taşıyor.
Kolon kanseri, diğer adıyla kolorektal kanser ya da kalın bağırsak kanseri, dünya genelinde en yaygın görülen kanser tülerinden biri.
Kolon kanseri, dünya genelinde en sık görülen üçünc kanser türü arasında yer alıyor ve ölümler arasında ikinci sırada bulunuyor.
Kolon kanseri genellikle 50 yaş üzeri erkeklerde daha sık görülüyor. Ancak kadınlar arasında da oldukça yaygın görülen kanser türü arasında yer alıyor.
Kolon kanseri, gelişmiş ülkelerde (Kuzey Amerika, Avrupa, Avustralya) daha sık rastlanır. Bu durum beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı ve tarama programlarının yaygınlığıyla ilişkilidir. Ancak son yıllarda Asya ve Afrika gibi bölgelerde de vaka sayılarında artış gözlenmektedir.
Türkiye'de ise en sık görülen kanser türleri arasında ilk 5'te yer alan kolon kanseri, genellikle 50 yaş ve üzerindeki bireylerde daha yaygın olmakla birlikte, son yıllarda genç bireylerde görülme sıklığı artmaktadır.
Kolon kanseri, bağırsakta gelişen poliplerin zamanla kansere dönüşmesi sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. İlk evrelerde belirti göstermeyebilir, ancak ilerleyen aşamalarda dışkıda kan, karın ağrısı, kilo kaybı ve bağırsak hareketlerinde değişiklikler gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Erken teşhisle cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri sayesinde başarılı sonuçlar alınabilir. Düzenli taramalar ve sağlıklı bir yaşam tarzı, kolon kanseri riskini azaltmada önemli bir rol oynar. Kolon kanseri hakkında bilgi sahibi olmak, hastalığın erken evrede tespit edilmesini sağlar.
Genetik faktörler: Ailesinde daha önce kolorektal kanser görülen kişinin kanser riski fazladır. Kalıtsal genetik faktörler, risk oranını arttırır. Genetik kolorektal kanserler hastalığın sadece %5-10’u oluşturmasına rağmen, bu genetik faktörleri taşıyan insanların hastalanma yaşı diğer kolon kanseri hastalardan daha gençtir ve daha fazla yaşamsal risk taşırYaş: Kolon kanseri riski yaşla birlikte artar çoğunlukla 50 yaş üzeri kişilerde görülür. 60 yaşın üzerindeki hastaların kolon ve rektum kanserlerine yakalanma oranı, 40 yaş altındaki kişilere göre 10 kat daha fazladır.
Bağırsak iltihapları: Enfeksiyona bağlı olarak kolon mukozasında oluşan ülser yani ülseratif kolit ile ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde yer alan aralıklı iltihaplar ile ortaya çıkan Crohn hastalığı olmak üzere iki çeşit iltihap bulunur.Beslenme: Posasız gıda tüketimi, kabızlığı artırarak dışkının uzun süre bağırsak içinde kalmasına ve o bölgenin kanserleşerek kolon kanseri oluşmasına neden olur. Şarküteri ürünleri, salamuralar, tütsülenmiş etler, mangal türü yiyecekler ve kızartmalar, kabızlık yapan yiyeceklerdir
Obezite: Kadın ya da erkek fark etmeksizin, aşırı kilo kolon kanseri riskini artırır.Sigara: Yapılan birçok araştırmalarda sigara tüketimi ile kolon kanseri arasında ilişki olduğunu belirtilmiştir.
Kolon kanseri erken evrelerde belirti vermeyebilir, ancak bazı belirtiler dikkat çekici olabilir. Bu erken belirtileri fark etmek, hastalığın daha ciddi hale gelmeden tedavi edilmesini sağlar.Bu 5 belirti genellikle aylar öncesinden ortaya çıkabiliyor ve kolon kanserinin ilk işareti olabiliyor. Bu nedenle erken teşhiste de hayati önem taşıyor. KABIZLIK VE SIK GÖRÜLEN SİNDİRİM SORUNLARISindirim sorunları genel sağlığınızı da olumsuz etkiler. Bazen önemsemediğiniz kabızlık gibi sindirim problemleri aslında çok ciddi sonuçlara neden olabilir. Bağırsak alışkanlıklarında ani bir değişiklik, özellikle de son zamanlarda kabızlık başlangıcı, kolon kanseri belirtisi olabilir. Kabızlık yaygın bir durum olsa da ve genellikle diyet, stres veya dehidratasyondan kaynaklansa da, devam eden veya kötüleşen bir durum, bir tümörün neden olduğu kolon tıkanıklığına işaret ediyor olabilir. Bu, özellikle kabızlığa karın ağrısı veya dışkıda kan gibi diğer semptomlar eşlik ediyorsa endişe vericidir. Açıklanamayan kabızlık yaşayan genç yetişkinler, özellikle de normal bağırsak düzenlerinden saptığında, ciddi durumları ekarte etmek için tıbbi yardım almalıdır.
İstem dışı kilo kaybı, kolon kanseri de dahil olmak üzere birçok kanser türü için kırmızı bayraktır. Genç bir yetişkin diyetini veya egzersiz alışkanlıklarını değiştirmeden önemli miktarda kilo verirse, daha fazla araştırma yapmak önemlidir. Kanser hücreleri vücudun metabolizmasını değiştirebilir ve kişi normal yemek yediğinde bile kilo kaybına yol açabilir.
Ek olarak, kolondaki bir tümör kişinin kendini çabuk tok hissetmesine veya iştahını kaybetmesine neden olarak kilo kaybına katkıda bulunabilir. Kiloda ani veya açıklanamayan değişiklikler, özellikle karın ağrısı veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler gibi diğer semptomlarla birlikteyse, bir sağlık uzmanıyla görüşülmelidir.
Kalıcı veya açıklanamayan karın ağrısı, kolon kanserinin yaygın bir belirtisidir. Bu ağrı hafif rahatsızlıktan şiddetli kramplara kadar değişebilir ve şişkinlik, gaz veya bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler gibi diğer sindirim sorunlarıyla ilişkili olabilir.
Ağrı genellikle bağırsağı tıkayan bir tümörden veya kanserin yakındaki dokulara yayılmasından kaynaklanır. Özellikle diğer uyarı işaretleri ile birleştiğinde yeni veya kötüleşen karın ağrısı yaşayan genç yetişkinler bunu önemsiz bir sorun olarak görmezden gelmemelidir. Tıbbi değerlendirme almak erken tanıya ve daha iyi bir prognoza yol açabilir.
Kolon kanserinin en endişe verici ve açıklayıcı belirtilerinden biri dışkıda kan bulunmasıdır. Bu, sindirim sisteminde kanama olduğunu gösteren parlak kırmızı kan veya daha koyu, katran benzeri dışkı olarak görünebilir.
Dışkıda kan bazen hemoroid veya küçük gastrointestinal sorunlarla karıştırılabilir, ancak asla göz ardı edilmemelidir. Kanama küçük görünse bile, durumu değerlendirebilecek ve nedeni belirlemek için kolonoskopi gibi uygun testleri önerebilecek bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Erken teşhis hayat kurtarıcı olabilir, çünkü kanser ilerlemeden önce tedaviye olanak tanır.
Kırmızı kan hücrelerinin eksikliğiyle karakterize olan anemi, özellikle açıklanamadığında kolon kanserini işaret edebilen başka bir semptomdur. Bu durum genellikle tümörden kaynaklanan kronik kan kaybı nedeniyle gelişir ve hemen görünmeyebilir.
Anemi semptomları arasında yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı ve soluk cilt bulunur. Genç bir yetişkinde ağır adet kanaması veya yetersiz beslenme gibi açık bir neden olmaksızın anemi görülürse, gastrointestinal kanamanın olası bir altta yatan sorun olarak değerlendirilmesi önemlidir.
Kan testi ve görüntüleme gibi tanı testleri, aneminin kaynağını belirlemeye ve kolon kanserinin bir faktör olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Bu makale sadece genel bilgi verme amacıyla yazılmıştır ve doktor tavsiyesi olarak ele alınmaması gerekir. Makalenin içeriğinden yola çıkarak okurun kendi başına koyduğu teşhislerden ntv.com.tr sorumlu değildir. Sağlığınızla ilgili herhangi bir endişeniz varsa doktorunuza danışın.